Antyutleniacze, inaczej przeciwutleniacze czy antyoksydanty, są grupą związków chemicznych spowalniających lub całkowicie zatrzymujących utlenianie substancji. Do czego służą przeciwutleniacze i w jakim celu są wykorzystywane?

Czym są antyutleniacze i do czego służą?

Antyutleniacze to w większości naturalne substancje roślinne, ale również jony metali przejściowych. Przeciwutleniacze wspierają naturalne mechanizmy obronne komórek oraz neutralizują szkodliwy wpływ wolnych rodników poprzez wydalanie ich nadmiaru z organizmu. 

Głównym zadaniem antyoksydantów jest zapobieganie uszkodzeniom komórek organizmu, a co za tym idzie zapobiegają powstawaniu wielu poważnych chorób, takich jak miażdżyca, udar mózgu, cukrzyca czy wszelkiego rodzaju nowotwory. 

Gdzie znajdziemy antyutleniacze?

Antyoksydanty przyjmowane są z pokarmem lub wraz z suplementami diety. Antyutleniacze możemy podzielić na dwie grupy: sztuczne i naturalne. Grupa sztucznych antyoksydantów to wszystkie substancje przedłużające trwałość produktów żywnościowych. Opatrzone są literą E i nie cieszą się dobrą opinią wśród osób dbających o zdrową dietę. Do grupy sztucznych przeciwutleniaczy należą kwas mlekowy czy kwas askorbinowy. 

Grupa naturalnych przeciwutleniaczy to zdecydowanie bardziej pozytywnie postrzegana grupa substancji. Naturalne antyoksydanty to między innymi witaminy A, C i E oraz karotenoidy i bioflawonoidy. Związki te zawierają między innymi warzywa i owoce, przede wszystkim rośliny strączkowe, brokuły, pomidory czy pomarańcze i mandarynki. Związki te znaleźć można również w mleku i produktach mlecznych. 

Zastosowanie antyoksydantów 

Przeciwutleniacze zastosowanie znajdują przede wszystkim w produktach żywnościowych, ale stosowane są również w przemyśle kosmetycznym. Antyoksydanty znane są z właściwości spowalniających procesy starzenia się skóry.

Spożywanie produktów bogatych w przeciwutleniacze uznawane jest za pozytywne dla ludzkiego organizmu. Zdarza się jednak, że nadmiar antyoksydantów w organizmie nie wpływa na niego pozytywnie. Uznaje się, że przyjmowanie ich nadmiaru może prowadzić do efektów zupełnie odwrotnych do zamierzonych.

Przeciwutleniacze w walce z chorobą nowotworową 

Dobra opinia antyoksydantów oraz ich potencjalny wpływ na walkę z nowotworami spowodowały, że antyoksydanty stały się podstawą diety osób chorych oraz sposobem na profilaktyką w walce z rakiem. Reakcje zapalne w organizmie powodują zwiększone wytwarzanie wolnych rodników. Związany z nowotworem proces zapalny w organizmie zwiększa zapotrzebowanie na antyoksydanty, które w naturalny sposób wydalają nadmiar wolnych rodników z organizmu. Co ważne, antyoksydanty powinny być przyjmowane w sposób naturalny, z pokarmem. Nie zaleca się spożywania przeciwutleniaczy w formie suplementów. 

Do najsilniejszych spośród ponad tysiąca przeciwutleniaczy należą przede wszystkim te zawarte w pomidorach, cebuli, porze, czosnku, soi czy herbacie. 

Antyoksydanty występujące w naturalnej postaci są nieocenionym składnikiem zrównoważonej diety. Przeciwutleniacze zawarte w żywności spowalniają procesy starzenia się komórek w organizmie oraz zapobiegają występowaniu szeregu chorób, zwłaszcza chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca czy miażdżyca. Najcenniejszym jednak działaniem antyoksydantów jest z pewnością zapobieganie powstawania chorób nowotworowych w organizmie człowieka. Należy jednak pamiętać, że przyjmowanie zbyt dużej ilości przeciwutleniaczy, zwłaszcza w formie suplementów, może negatywnie wpływać na nasz organizm.